Nawiązując do tegorocznego ogólnopolskiego hasła przewodniego EDD „Polski splot” samorządy Województwa Podlaskiego i Powiatu Suwalskiego zorganizowały trzy wydarzenia w naszym powiecie.
Pierwsze odbyło się w sobotnie popołudnie, 14 września 2019, na terenie Zagrody Edukacyjnej i Gospodarstwa Agroturystycznego „Miodoborze” w Motulach Starych k. Filipowa, u Państwa Wioletty i Andrzeja Kamińskich. Były to zarówno warsztaty pn. „Od wełny do kłębka i sukna”, jak i zwiedzanie niezwykle bogatych zbiorów muzeum starej wsi i spotkanie z wieloma zwierzętami w obejściu. Warsztaty wełniarskie ubarwił swoim występem Zespół Ludowy „Rospuda” z Filipowa, który wykonał staropolskie pieśni śpiewane niegdyś przez kobiety podczas prac i zajęć domowych.
Dzięki obecności pana Andrzeja Matusiewicza uczestnicy mogli również poznać miejsce, gdzie kiedyś znajdował się jeden z dworów Suwalszczyzny – właśnie w Miodoborzu. Głównych organizatorów w realizacji tego programu wydarzenia wsparł Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Filipowie, z panią Dyrektor Barbarą Orchowską na czele.
W niedzielę, 15 września, uczestnicy EDD 2019 w naszym powiecie mogli wybrać dwa niezależne wydarzenia:
1/ w zabytkowej kordegardzie w Dowspudzie, w ramach cyklu „Pacowa Akademia Cultury - PAC prezentuje” zostały zaprezentowane dwie wystawy historyczne:• „Dwory na Suwalszczyźnie” - plansze prezentujące wybrane dwory Suwalszczyzny z publikacji pod tym samym tytułem, autorstwa Andrzeja Matusiewicza;
• „Życie i działalność Ludwika Michała Paca”, tej wystawie towarzyszyły prelekcje historyczne – pana Marka Sidora, badacza dziejów Paców;
w międzyczasie odwiedzających gości przyjmowała hrabina Karolina Pac wraz z generałem Ludwikiem Michałem hrabią Pacem. Była też możliwość obejrzenia makiety pałacu L. M. Paca z okresu świetności. Pani hrabina przeprowadziła również quiz historyczny z nagrodami. Program wydarzenia był realizowany we współpracy z Zakładem Aktywności Zawodowej SOWA, prowadzącej Centrum Obsługi Turysty „Kordegarda” w Dowspudzie.
2/ objazd autokarowy pn. „Śladem dworów i pałaców Suwalszczyzny”, podczas którego uczestnicy odwiedzili na sąsiedniej Litwie grobowiec rodziny Rekoszów w Virbalis (Wierzbołowie) – właścicieli m.in. dworu w Sudawskich k. Wiżajn, pałac w Paežeriai (Pojeziorach k. Wyłkowyszek), a następnie już na polskiej części Suwalszczyzny, dzięki panu Andrzejowi Matusiewiczowi, poznali miejsca po dworach w Milanowiźnie, Karolinowie i Motulach Starych k. Filipowa, odwiedzili pozostałości dworu w Starej Hańczy nad jeziorem Hańcza i w Sudawskich k. Wiżajn. W Wiżajnach uczestnicy zwiedzili zabytkowy kościół, odwiedzili cmentarz z mogiłami rodziny Rekoszów.
W ramach uczczenia obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, w Wiżajnach na zabytkowym rynku, pan Starosta Witold Kowalewski w obecności uczestników EDD postawił zapalony znicz pod obeliskiem marszałka Józefa Piłsudskiego. Tego dnia uczestnicy mogli również uczestniczyć w podniosłym wydarzeniu w Filipowie pn. „Moja Ojczyzna upleciona z pieśni”, przygotowanym przez Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Filipowie (również jako element obchodów EDD i Programu „Koalicje dla Niepodległej”).
Bogaty program objazdu uwzględnił również zwiedzenie grodziska Sudawskie i tzw. mogiły Świdy w m. Sudawskie. Na koniec programu objazdu na terenie Gospodarstwa Gościnnego „Siedlisko Sudawskie” Państwa Barwickich odbyła się prezentacja multimedialna przygotowana przez pana Andrzeja Matusiewicza pt. „Dwory na Suwalszczyźnie. Dawne dwory w okolicy Wiżajn”.
Wydarzenia tego programu EDD mogły się odbyć dzięki dobrej współpracy z takimi instytucjami, jak: Gmina Wiżajny, Świetlica Gminna i Gminna Biblioteka Publiczna w Wiżajnach, Nadleśnictwo Suwałki.
Szczególne podziękowania organizatorzy EDD składają Nadleśnictwu Suwałki (obu panom Nadleśniczym: Wojciechowi Rodakowi i Olgierdowi Furmanowi oraz Leśniczemu z Bondziszk – panu Tomaszowi Olszewskiemu) – to dzięki zleconym przez nich pracom, po wielu latach światło dzienne ujrzały pozostałości dworu w Sudawskich. Teraz naprawdę warto je odwiedzić.
