Powiat Suwałki: 80. rocznica rozstrzelania członków Tymczasowej Rady Ziemi Suwalskiej

W dniu 24 kwietnia 2020 r. przedstawiciele Powiatu Suwalskiego: Starosta Suwalski Witold Kowalewski oraz Wicestarosta Artur Łuniewski, złożyli pod pomnikiem w Lesie Szwajcarskim wiązankę kwiatów w hołdzie rozstrzelanych członków Tymczasowej Rady Ziemi Suwalskiej - pierwszej podziemnej organizacji niepodległościowej na Suwalszczyźnie.

Jest to już 80. rocznica tych wydarzeń i mając na uwadze ogłoszenie na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii po raz pierwszy uroczystość ta odbyła się w bardzo ograniczonym zakresie bez mszy świętej w intencji pomordowanych, młodzieży szkolnej, wojska oraz zaproszonych gości.

ORGANIZACJA RUCHU OPORU NA ZIEMI SUWALSKIEJ

Grupa kpt. Stanisława Bielickiego

Tymczasowa Rada Ziemi Suwalskiej”

W końcu września 1939, gdy wojska polskie były rozbijane przez dwóch zawziętych wrogów, Suwalszczyzna była atakowana przez Armię Czerwoną. Postępy jej utrudniał tylko opór 24 batalionu KOP Sejny”, by umożliwić cofającym się resztkom różnych formacji przejście na teren neutralnej Litwy.

Kpt. Stanisław Bielicki, oficer Korpusu Ochrony Pogranicza z Wilna, postanowił zostać na Suwalszczyźnie, by stworzyć tu konspiracyjną organizację i wiosną, gdy ruszy ofensywa zachodnich włączyć się do walki z wrogiem. Miał na to upoważnienie od gen. Olszyny-Wilczyńskiego

Grupa na początek zajęła się wydawaniem ulotek pisanych na maszynie ku pokrzepieniu serc oraz przede wszystkim zbieraniem porzuconej w Puszczy Augustowskiej broni i amunicji, konserwowaniem jej i magazynowaniem w podziemnych schronach.

W międzyczasie zmieniła się sytuacja geopolityczna. Na podstawie układu niemiecko-bolszewickiego Suwalszczyzna została podzielona. Część północną z Suwałkami zajęli Niemcy. Zaistniało jednak niebezpieczeństwo wewnątrz grupy, o którym Bielicki nie wiedział.

Gestapo rozpracowało organizację i nie spieszyło się z jej rozbiciem, mając w samym jej centrum konfidenta. Przyspieszona decyzja o aresztowaniu członków organizacji zapadła z powodu ujawnienia informacji o tym, że kapitan Bielicki wraz z grupą konspiratorów planuje wysadzenie trzech obiektów w Suwałkach. Dowództwo grupy wytypowało kino przy ul. Kościuszki (Hitlerstrasse), kościół garnizonowy, z którego Niemcy urządzili magazyny oraz most kolejowy na Czarnej Hańczy. Zdecydowano, że wysadzone będzie kino.

Aresztowano większość członków. Więziono ich i przesłuchiwano w więzieniu suwalskim.

10 kwietnia 1940 gestapowcy rozpoczęli proces grupy kapitana Stanisława Bielickiego. Hitlerowski sąd po naradzie wydał 13 wyroków. Kara śmierci dla:

Stanisława Bielickiego

Włodzimierza Pileckiego

Włodzimierza Młynarskiego

Aleksandrę Kujałowicz

Wawrzyńca Moderackiego

Władysława Januszewskiego

Aleksandra Murawskiego,

resztę wysłano do obozów zagłady (wróciła Wanda Bielicka i Jan Taraszkiewicz).

Po przewiezieniu kapitana Stanisława Bielickiego do Suwałk, odczytano wyroki śmierci pozostałym członkom grupy. Wyrok wykonano 26 kwietnia 1940 roku o godz. 18.00 w lesie koło wsi Prudziszki.

-—————————————————

Wykorzystano materiały znajdujące się na stronach internetowych http://www.dziecionline.pl/Suwalki/ludzie.htm, http://ojczyzna-suwalszczyzna.pl/ oraz udostępnionych z zasobów Oddziałowego Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku.

Starostwo Powiatowe w Suwałkach, powiat.suwalski.pl/, powiat.suwalski.pl/kat/aktualnosci/80-rocznica-rozstrzelania-czlonkow-tymczasowej-rady-ziemi-suwalskiej